چرا برنامهريزي منابع انساني مهم است؟
براي درك اهميت برنامهريزي منابع انساني بهتر است اول منابع انساني را تعريف كنيم. منابع انساني سازمان از افرادي تشكيل شده‌اند كه براي رسيدن به اهداف سازماني كار مي‌كنند و براي اين كار حقوق يا سود مي‌گيرند. در اين تعريف، مديرعامل، سرمايه‌گذار، كاركنان توليد و فروش و نيروهاي خدماتي و نظافتي در گروه منابع انساني قرار مي‌گيرند. برنامهريزي منابع انساني به حفظ و جذب بهتر نيروهاي سازمان مي‌پردازد و به سمت آموزش و رشد كارمندان قدم مي‌برمي‌دارد. در اين مقاله درباره اهميت برنامهريزي منابع انساني صحبت مي‌كنيم.
برنامهريزي منابع انساني چيست؟
برنامه ريزي منابع انساني فرايندي است كه به مهارت‌ها، استعدادها و اهداف افراد و سازمان توجه كرده و منابع انساني را متناسب با مهارت‌هاي موردنياز سازمان جذب مي‌كند. مديران با استفاده از فرايند برنامهريزي منابع انساني نيروهاي شايسته و مستعد سازمان را شناسايي كرده و در مسير پيشرفت به آن‌ها كمك مي‌كنند.
درصورتي‌كه اين فرايند به درستي اجرا شود، كارمندان توانمند مي‌توانند به مديران آينده تبديل شوند. بنابراين، با اجراي برنامه‌هاي توانمندسازي مديرها و جانشينپروري، مي‌توانيم مهارت‌هاي مديريتي افراد مستعد را ارتقا دهيم. در بخش بعدي دلايل اهميت برنامهريزي منابع انساني را ذكر مي‌كنيم.
چرا برنامهريزي منابع انساني اهميت دارد؟
اهميت برنامه ريزي منابع انساني را مي‌توانيم از جنبه‌هاي مختلفي مثل استخدام و ترك نيرو، بحران‌هاي محيطي، تعادل در سازمان، پتانسيل‌هاي سازماني و انگيزه‌بخشي به كارمندان بررسي كنيم.
برنامه ريزي منابع انساني در شرايط ترك نيروها
بسياري از سازمان‌ها با ترك نيرو ناگهان غافلگير مي‌شوند و نمي‌دانند براي اجراي پروژه‌ها از چه كسي كمك بگيرند. در چنين مواقعي، نيروي كليدي سازمان تصميم مي‌گيرد آن را ترك كند يا سازمان نمي‌تواند با او همكاري كند. درصورت بروز چنين اتفاقي، مشاور منابع انساني به سازمان كمك مي‌كند. با اجراي برنامهريزي منابع انساني، هميشه نيروهاي شايسته در سازمان وجود دارد و جانشين نيروهاي قبلي شود. مشاور منابع انساني ترك نيروها را پيش‌بيني مي‌كند و با اجراي دوره‌هاي آموزشي در سازمان افراد مستعد را آماده مي‌كند.
تعادل بين كارمندان و مهارت‌هاي موردنياز سازمان
در بعضي از سازمان‌ها براي يك مهارت فقط يك نفر وجود دارد. وجود يك نفر براي يك مهارت براي سازمان نوعي تهديد است. برنامه ريزي منابع انساني به تعادل كارمندها و مهارت‌هاي موردنياز سازمان كمك مي‌كند. مثلاً در سازماني كه خدمات فني خاصي ارائه مي‌دهد، نيروهاي فني متخصص از جايگاه ويژه‌اي برخوردار هستند. اگر برنامهريزي منابع انساني و جانشينپروري در سازمان وجود نداشته باشد، كارمندان فني از آمدن نيروهاي جديد احساس خطر مي‌كنند؛ اما با اجراي برنامه ريزي منابع انساني، نيروهاي جديد وارد سازمان مي‌شوند و از دانش افراد قديمي استفاده مي‌كنند. به‌علاوه، مديرها مي‌توانند براي نيروهاي قديمي مزيت‌هاي خاصي درنظر بگيرند تا درصورت استخدام نيروي جديد احساس ترس نكنند.
آمادگي سازمان‌ها در مقابل بحران‌هاي محيطي
ملموس‌ترين مثال در خصوص بحران‌هاي محيطي، كرونا است. شيوع كرونا باعث ورشكستگي سازمان‌ها و تعديل نيروها شد. در ميان اين بحران‌هاي جاني و مالي، سازمان‌هايي كه برنامهريزي منابع انساني داشتند، توانستند جان سالم به در ببرند.
آن‌ها مي‌دانستند كه چگونه خودشان را با بحران‌ها تطبيق دهند. برنامه ريزي منابع انساني به اين سازمان‌ها كمك كرد تا برنامه سازمان را به‌روزرساني كنند و شيوه كاري جديدي پيش بگيرند. استخدام نيروي دوركار و اجراي مدل كاري هيبريد از راه‌حل‌هاي اين سازمان‌ها در بحران كرونا بود.
استفاده از پتانسيل‌هاي سازماني
برنامهريزي منابع انساني به پتانسيل‌ها و استعدادهاي نيروهاي سازمان اهميت مي‌دهد و نيروهاي مستعد سازمان را شناسايي مي‌كند. با اين كار، كاركنان رشد مي‌كنند و انگيزه بيشتري براي توسعه فردي پيدا خواهند كرد. در واقع، دپارتمان برنامه ريزي منابع انساني استخري از استعداد را درنظر مي‌گيرد و با استفاده از پرسش‌نامه‌ها و مصاحبه‌هاي متعدد، استعدادهاي نيروها را شناسايي مي‌كند. مثلاً ممكن است نيروي فني سازمان استعداد نويسندگي داشته باشد و بتواند در بخش نوشتن تبليغات به سازمان كمك كند. چنين فردي با فرهنگ سازماني آشنا است و بهتر مي‌تواند ارزش‌ها و مزيت‌هاي سازماني را بيان كند.
توانمندي‌سازي كاركنان
برنامهريزي منابع انساني در انگيزه‌بخشي و توانمندسازي كاركنان تاثيرگذار است و براي آن‌ها مسير شغلي تعريف مي‌كند. مثلاً اگر نيروي جديدي در بخش بازاريابي استخدام شود، سازمان به او در رسيدن به جايگاه مدير بازاريابي كمك مي‌كند. با اجراي برنامهريزي منابع انساني، افراد از مسير رشدشان در سازمان آگاه هستند و مي‌دانند با كسب چه مهارت‌هايي به چه جايگاهي خواهند رسيد. بنابراين برنامه ريزي منابع انساني انگيزه كاركنان و رضايت شغلي آن‌ها را افزايش مي‌دهد.
اگر سازمان مسير و هدفش را تعريف نكرده باشد، برنامه ريزي منابع انساني معنايي ندارد.
برنامه ريزي منابع انساني همگام با اهداف استراتژيك سازمان
مهم‌ترين نكته در برنامه ريزي منابع انساني، اجراي برنامه‌ها مطابق با اهداف استراتژيك سازمان است. اگر سازمان مسير و هدفش را تعريف نكرده باشد، برنامهريزي منابع انساني معنايي ندارد. مدير و برنامه‌ريز منابع انساني شغل‌هاي استراتژيك سازمان را شناسايي كرده و جايگاه آن‌ها را تعريف مي‌كند. در اين مقاله سعي كرديم اهميت برنامه ريزي منابع انساني را شرح دهيم. در مقاله‌هاي آينده درباره چالش‌ها و مراحل آن صحبت مي‌كنيم.
برچسب: مديريت منابع انساني، اهميت منابع انساني،